Kan een serious game tieners met een psychiatrische aandoening helpen bij het aanleren en behouden van een gezonde leefstijl? Om deze vraag draait de Lifestyle Challenge, ons innovatietraject in samenwerking met het Leeuwarder gamebedrijf ‘8D Games’. In co-creatie met zorgprofessionals en jongeren tussen de 14 en 18 jaar werken zij aan een prototype voor een game over het bereiken van een gezonde leefstijl. Initiators Mieke Marquenie (verpleegkundig specialist ggz) en Bianca Braakhuis (programmamanager leefstijl): ‘Hoe ouder je wordt, hoe moeilijker het is om je leefstijl te veranderen. Daarom zijn dit soort vroege interventies erg belangrijk.’
Hiaat in het zorgaanbod voor jongeren
Volgens Braakhuis is er een hiaat in het huidige zorgaanbod voor jongeren met een psychiatrische aandoening: ‘Uit onderzoek weten we dat leefstijlinterventies leiden tot verbeteringen in lichamelijke en geestelijke gezondheid. Voor jongeren met een psychiatrische aandoening is dit extra belangrijk. Maar tegelijkertijd is dit ook een groep die meer moeite heeft met het aanleren en behouden van een gezonde leefstijl. Bijvoorbeeld door bijwerkingen van medicijnen of als symptoom van hun ziekte. Als behandelaar kun je uitleggen wat een gezond slaapritme of gezonde voeding is. Maar hoe zorg je ervoor dat jongeren hier ook echt mee aan de slag gaan? En vooral: dat ze het volhouden? Op dit moment is er geen werkvorm die daarbij ondersteunt, terwijl hier vanuit het werkveld wel vraag naar is.’
Omdat leefstijl in essentie gaat over gedrag en gewoontes, ontstond het idee om te kijken naar de mogelijkheden van serious gaming. Maarten Stevens, voormalig ggz-therapeut en oprichter van gamebedrijf 8D Games: ‘Gedrag verandert niet in een paar minuten. Je moet nieuwe gewoontes lange tijd herhalen en oefenen om tot een duurzame verandering te komen. Het toepassen van spelprincipes helpt daarbij, simpelweg omdat spelen leuker is dan ‘moeten’. Zeker voor tieners is dit prettig. Je voorkomt dat het alleen maar betuttelend of belerend wordt.’
Co-creatie met behandelaars en tieners
Het doel voor de komende maanden is het ontwikkelen van een prototype voor de serious game. In co-creatiesessies met zorgprofessionals en jongeren onderzoeken we bijvoorbeeld welke thema’s aan bod moeten komen. Marquenie: ‘Afgelopen week hadden we een eerste sessie met een multidisciplinair team van zorgprofessionals. Regelmatig merken zij dat jongeren moeite hebben om ook thuis aan hun doelen te blijven werken. Een game biedt houvast en zendt de juiste boodschap uit, namelijk: ‘aan de slag!’ Een veelzeggend voorbeeld dat aan bod kwam: vertel je aan tieners dat ze dagelijks moeten wandelen, dan heeft dat weinig effect. Maar zet je ze aan de slag met Pokémon Go, dan gaat het vanzelf.’
De volgende stap is een sessie met jongeren zelf, waarbij jongeren met verschillende achtergronden en diagnoses kunnen aansluiten. Braakhuis: ‘Het allerbelangrijkst is dat we een game ontwikkelen die aansluit bij de leefwereld van tieners; los van welke diagnose zij precies hebben. Een ‘standaard’-oplossing is er immers voor niemand. Het gaat erom de know-how te hebben hoe je voor jezelf een passende leefstijl kunt creëren, ook wanneer er factoren zijn die dat voor jou lastiger maken.’
De Lifestyle Challenge wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Christine Bader Stichting Irene KinderZiekenhuis.
Vragen of opmerkingen? Mail dan naar leefstijl@ggzcentraal.nl
Meer informatie 8D Games
Ook op de website van het kenniscentrum kinder- en jeugdpsychiatrie een mooi artikel over dit project.